De Val van een Godheid

 

(Uit de 'Electronic Telegraph' zaterdag 28 oktober 2000, www.telegraph.co.uk)

Vertaling: info@exbaba.nl

 

De Indiase Goeroe Sai Baba heeft zijn vaderland slechts één keer verlaten, toch worden zijn aanhangers over de hele wereld geschat op meer dan vijftig miljoen. zij zien hem als een levende god, die op zijn minst, het leven van mensen kan veranderen, en mogelijk zelfs wonderen kan laten gebeuren. Maar momenteel zijn Baba's volgelingen verdeeld, hun leider heeft jaren systematisch mannelijke discipelen seksueel misbruikt.

Terwijl ik vanaf het middenwestelijk vliegveld, het dorpje inreed, waar Carry Young en haar man mij van het vliegtuig hadden gehaald, pakte zij een grote foto van de achterbank van haar auto. Het plaatje, omlijst met een gouden frame, toonde het paar en hun drie kinderen, die samen poseerden met een Indiase man, die het uiterlijk had van een neger met een bol Afro kapsel, gekleed in een rode jurk.

Aan de manier waarop ze naar de fotograaf keken, kon je zien dat de familie Young gelukkig was, 'En dan te bedenken', zei Carrie, 'dat dit de man was, van wie wij dachten dat hij God was'.

Hoewel ik slechts minder dan dertig minuten bij de Youngs was, had ik snel besloten, zoals je dat soms doet, dat ik ze mocht, 'straight arrows' zoals Amerikanen ze vaak noemen: eerlijk, bescheiden en waarheidlievend.

Een prettig aandoend paar, midden veertig, allebei werkend in de computerindustrie. Het laatste jaar, had Jeff gezegd, was moeilijk geweest, met alles wat er was gebeurd, maar zij waren de dingen weer aan het recht trekken.

Elke ervaring biedt mogelijk tot groei, zei hij, zelfs wanneer deze zo traumatisch en ongelooflijk is, als deze. De Youngs hechten grote waarde aan geestelijke groei.

Een jaar geleden kwam hun zoon Sam bij hen met een schokkende getuigenis: Sathya Sai Baba, vertelde hij hun - de man die de Youngs meer dan 20 jaar voor God aangezien hadden - was, in feite, een seksuele maniak. Gedurende meer dan vier jaar, in Baba's ashram, in de buurt waarvan Sam's ouders, die in de volledige overtuiging waren, dat hun zoon juist ten behoeve van zijn welzijn in de onmiddellijke nabijheid van een Godheid was, zich ophielden, bleek Sai Baba de jongen in feite voortdurend en systematisch seksueel te misbruiken. 'Je kunt Sam in het restaurant ontmoeten,' zei Carrie. 'Hij is bereid om hier over te praten. Hij vindt het zelfs erg belangrijk ook.'

Sam was een grote, blonde jongen, wiens verdere uiterlijk je eigenlijk alleen maar als 'engelachtig' zou kunnen omschrijven. De Youngs bestelden hamburgers en bier, bijna een protestgebaar, zou je kunnen zeggen, want  tijdens de 23 jaar dat zij 'in Baba' waren, gedroegen zij zich als strikte vegetariërs. Gedurende de volgende vier uur, vertelden zij hoe ze bij Baba gekomen waren; van hun spirituele verwachtingen, de dromen, de visioenen, de wonderen - en de nachtmerrie, die hun leven was geworden. Voortdurend kwam tijdens de hele conversatie de zich steeds weer herhalende vraag naar voren: hoe had het toch zover kunnen komen?

Reeds meer dan 50 jaar, is Sai Baba de beroemdste en machtigste heilige man van India - een wonderdoener, wordt gezegd, een toegewijd instrument. Zijn aanhang breidt zich niet alleen uit tot iedere hoek van het Indiase subcontinent, maar ook tot Europa, Amerika, Australië, Zuid-Amerika en zelfs tot heel Azië.

De schattingen van het totaal aantal Baba devotees over de hele wereld, lopen uiteen van tien tot vijftig miljoen.

Om de impact van het volgende te kunnen begrijpen, is het eerst nodig om enig begrip te krijgen, van hetgeen de Baba devotees geloven, wie hun meester eigenlijk is, en van de krachten die zij aan hem toeschrijven. Veel van wat nu volgt, is soms met gezond verstand niet meer te volgen, je zou kunnen zeggen, dat wij ons in een mentale waas begeven.

Volgens zijn devotees is Sai Baba een avatar: letterlijk, een incarnatie van het goddelijke, een zeldzame belichaming van het menselijk wezen - zoals Krishna of Christus - van wie wordt gezegd, dat zij de menselijke vorm op een hoger spiritueel plan brengen.

Volgens de vierdelige biografie, geschreven door zijn latere secretaris en leerling, Professor N. Kasturi, werd Sai Baba uit 'onbevlekte ontvangenis', geboren, in het zuid Indiase dorpje Puttaparthi, in 1926. Als jonge jongen bleek hij reeds over bijzondere gaven te beschikken, inclusief het uit het niets tevoorschijn toveren van bloemen en snoepjes. Op zijn dertiende jaar verklaarde hij de reïncarnatie te zijn van een beroemde zuid Indiase heilige, Shirdi Sai Baba, die in 1918 stierf. Uitgedaagd om zijn identiteit te bewijzen, schrijft Kasturi, gooide hij een bos jasmijntjes op de grond, die zich zelf zodanig rangschikten, dat je de naam 'Sai Baba' in het Telegusisch kon lezen.

In 1950 vestigde Baba een kleine ashram, Prasanthi Nilayam (Abode of Serenity), in zijn woonplaats. Deze heeft nu zelfs de grootte van een klein dorp, die plaats biedt aan meer dan tienduizend mensen, met een veelvoud van dat aantal mensen, die zich in een groot aantal hotels en appartementen rondom die plaats ophouden. De aantallen pelgrims zijn zo groot, dat er een vliegbaan dichtbij het dorp gemaakt moest worden. Er is een lagere school, een universiteit, een middelbare school, en een ziekenhuis in de ashram; ontelbare andere instituties zijn er in India, die de naam van Sai Baba dragen.

In India, kan Baba de voormalige premier, P.V. Narasimha Rao tot zijn devotees rekenen, bovendien behoren daartoe, de huidige premier, Atal Bihari Vajpayee, een verzameling oud juristen, academici, wetenschappers en vooraanstaande politici. Anders dan andere Indiase goeroe's die door het Westen zijn getrokken om hun leer aan gelovige zoekers en mogelijke toekomstige devotees te verkondigen, heeft Sai Baba, in de zeventiger jaren, slechts één maal India verlaten, om Oeganda te bezoeken. Zijn reputatie in het Westen is grotendeels te danken aan mondelinge overgave. Zijn devotees lijken zich voornamelijk in de gestudeerde middenklasse te bevinden.

Er wordt gezegd dat het een voorwerp van het goddelijke is, dat Sai Baba alom helderziend is, in staat om het verleden, heden en toekomst voor iedereen te zien; zijn 'wonderen' strekken zich uit tot het 'materialiseren' van hebbedingetjes voor devotees, van zowel horloges, ringen en klokjes, als vibhuti, oftewel, heilige as. Van hem wordt, evenals van Christus, gezegd, dat hij voedsel vermenigvuldigde en dat hij aan leerlingen 'verscheen' in tijden van behoefte aan hulp of crisis. Ontelbare genezingen zouden hebben plaatsgevonden, en op zijn minst twee van zijn volgelingen, zouden uit de dood zijn opgestaan.

Anders dan de bescheiden Rolls-Royce-rijdende goeroe Rajneesh, die een liberaalachtige filosofie predikte, of de Maharishi met een Beatle-achtige beroemdheid, die een traditionele vorm van meditatietechniek aan de man bracht, als hulpmiddel om op een doelmatiger manier met de menselijke mogelijkheden om te gaan, onderwijst Sai Baba een synthese van alle grote geloofsstromingen, met Christelijke Broederschap als bijzondere basis, daarbij gebruik makend van spreuken als, 'Heb elkaar lief, wees dienstbaar'. Misschien is wel zijn meest onkreukbare leerling Don Mario Mazzoline, een voormalig Vaticaanse priester en de schrijver van 'A Catholic Priest Meets Sai Baba', waarin deze de overtuiging beschrijft, dat Christus en Sai Baba dezelfde uitingen van God op aarde zijn. Mazzoleni werd in 1992 vanwege zijn geloof geëxcommuniceerd.

De belangrijkste gebeurtenis in Prasanthi Nilayam is de darshan, die Baba twee keer per dag opvoert vanuit zijn hoofdkwartier, niet ver van de belangrijkste tempel, waarbij hij tussen duizenden devotees loopt, die daar gezamenlijk op een harde marmeren vloer zitten. Handen reiken naar voren, om zijn voeten aan te raken, of om hem brieven te geven. Soms stopt hij even, om een zegen te geven, of om vibhuti te 'materialiseren' in een naar hem uitgestrekte hand. Juist tijdens darshan schijnt Baba, volgens geheime bronnen, mensen uit de menigte te kiezen voor privé interviews. Toen ik de darshan drie jaar geleden bezocht om naar een boek over India te zoeken, werd mijn verzoek aan het secretariaat om Sai Baba te mogen interviewen beleefd geweigerd; een formeel verzoek aan Baba zelf bleef onbeantwoord. Gedurende de volgende week, zat ook ik op de marmeren vloer, in afwachting om voor een privé interview uitgekozen te worden. Het gebeurde nooit. Sommige devotees zouden al jaren wachten.

Het is moeilijk om de sfeer te beschrijven van de vurige toewijding die door de ashram ademt. Devotees zeggen dat ze in hun droom 'geroepen' zijn, visioenen hebben gehad of vreemde situaties meemaken door het beleven van synchrone gebeurtenissen, onmogelijk om uit te leggen, en te machtig om te ontkennen. Mensen wedijveren om gunst en positie, vertellen eindeloos dezelfde verhalen van Baba's wonderen en krachten. Het is een conglomeraat van wat voor mogelijke menselijke emotie dan ook - medelijden, hoop, vertwijfeling, jaloezie en trots. Iemand beschreef het als 'alsof metalen smelten - alle troep komt boven drijven'.

Onvermijdelijk voor zulke machtige figuren, is Sai Baba reeds jarenlang het voorwerp van rommelende beschuldigingen als bedrog, fraude en nog erger, geweest. Daarentegen heeft hij bewezen opmerkelijk immuun te zijn voor zijn tegenstanders, de beschuldigingen aan zijn adres hebben het groeiende aantal volgelingen nauwelijks kunnen schaden, ook de achting die men voor hem had, bleef grotendeels intact. Maar dit alles, zo blijkt, is nu aan het veranderen.

In de afgelopen maanden is een buitengewoon grote storm van beschuldigingen gaande - op gang gebracht door een document, The Findings, dat werd gemaakt door de Engelse ex-devotee, David Bailey - die de grondvesting van heel Baba's heilige koninkrijk heeft bedreigd en nog steeds doet trillen. Sai Baba mag dan een oude geloofstraditie vertegenwoordigen, het instrument van beschuldiging tegen hem, is goed beschouwd een moderne. Oorspronkelijk in papiervorm verschenen, heeft The Findings zijn weg naar het internet gauw gevonden, waar het reeds de smeltkroes voor een razendsnel cyberspace debat op gang heeft gebracht, dat gaat over de zaak òf Sai Baba nu wezenlijk goddelijk is, òf zoals een ontgoochelde ex-devotee hem beschrijft, 'een gevaarlijke pedofiel'.

Het is een van de vele verbazingwekkende gebeurtenissen, dat dit verhaal van de beschuldigingen tegen Sai Baba moest beginnen met een energieke en guitige concertpianist uit Llandudno.

David Baily werd in 1994, toen hij 40 jaar was, een devotee van Sai Baba, en werd geïnteresseerd door de reputatie die de goeroe had, als spiritueel genezer. 'Ik zag hem niet als een God,' zegt Bailey, 'maar ik dacht dat dit een grote heilige man met bepaalde gaven zou kunnen zijn.'

Extrovert als hij was, werd Bailey al snel een buitengewoon bijzondere en populaire figuur tussen devotees. Hij trok over heel de wereld om op bijeenkomsten op te treden en te spreken, bezocht de ashram in India drie of vier keer per jaar, trad vaak op gedurende de darshan, en gaf muziekles aan studenten van het Sathya Sai Baba College. Bailey meent zeker te weten, dat hij gedurende een periode van vier jaar, meer dan honderd interviews met Baba moet hebben gehad. Onder Baba's aansporing trouwde Bailey met een bevriende devotee, en samen gaven ze een blad uit om de lessen van Sai Baba te verspreiden. Maar hoe dichter hij bij Baba kwam, vertelde Bailey mij, hoe meer zijn twijfels toenamen. Zijn 'wonderen', concludeerde hij, waren 'Klasse B goochel trucs', de healings waren een mythe, en Baba's bijzondere gaven om 'iemands gedachten of leven te doorgronden' bleken grotendeels uit handig verkregen informatie van derden te bestaan.

Bailey's blind geloof viel uiteindelijk aan diggelen, toen studenten van het Baba College naar hem toe kwamen om hem te zeggen dat zij door hun goeroe seksueel misbruikt waren. 'Zij zeiden, "Alstublieft meneer, zoudt u terug naar Engeland willen gaan en ons willen helpen?" Zij waren niet in staat om naar hun ouders te gaan, omdat zij bang waren niet geloofd te worden, en vreesden zo voor hun persoonlijke veiligheid.'

Geschokt door deze beschuldigingen, verbrak Bailey de banden met Sai Baba, en begon een dossier met bewijsmateriaal te verzamelen, die hij verkreeg van ex-devotees over de hele wereld. The Findings is een kroniek van verpletterende illusies. Het bevat beschuldigingen als bedrog, handlangerschap en financiële fraude in de fondsen van het ziekenhuis en van een waterproject van Sai Baba, om de dorpen rondom de ashram van water te voorzien, dat doorging voor een van de grote lofzangen op zijn gulheid.

Enkele van deze beschuldigen waren reeds eerder te bespeuren. Een ex-devotee, B. Premanand, is min of meer beroemd geworden door het onderuit halen van Sai Baba's activiteiten door de publicatie van The Indian Skeptic. Maar de aantijgingen gedaan in The Findings zijn van een niet te overtreffen grootsheid. Zij bevatten letterlijke getuigenissen van seksueel misbruik van devotees uit Nederland, Australië, Duitsland en India. Conny Larsson, een beroemde Zweedse filmacteur, zei dat Sai Baba niet alleen homoseksuele toenaderingen naar hem had gedaan, maar dat hem ook door jongere mannelijke leerlingen had verteld, dat zij door de goeroe seksueel benaderd waren.

In April, kreeg Glen Meloy - een gepensioneerd management consultant en een vooraanstaande Californische devotee gedurende 26 jaar - een brief van een Amerikaanse vrouw die The Findings op internet had gelezen. Haar 15 jarige oude zoon, zei ze, was eveneens misbruikt. Bij de brief zat een vier pagina lange verklaring van de jongen zelf, waarin hij uitweidde over zijn ervaringen met seksueel misbruik.

Meloy begon zijn eigen internet campagne om de beschuldigingen te verspreiden. De effecten hiervan zijn enorm geweest.

Er heeft een enorme afbrokkeling van Sai Babagroepen door het hele westen plaatsgevonden. In Zweden is de centrale groep gesloten, en eveneens een school die gebaseerd was op het Human Education Values programma, opgesteld door de leraren van het Puttaparthi college.

Van andere devotees echter, is het antwoord een van ongeloof en ontkenning geweest. 'Sai Baba', zegt Bailey, 'is een doodgewone seks maniak, die een egotrip maakt naar geld en macht. Hij is een volledige aanfluiting.' 'Nee', zeggen anderen, 'Sai Baba is God.'

De Young familie wordt in The Findings niet genoemd, maar het verhaal van hoe zijn bij Baba gekomen zijn, in niet typisch. In de vroege zeventiger jaren, was Jeff geïnteresseerd geraakt in de 'spirituele zoektocht', het begon met psychedelische middelen, later ging dat verder met yoga en meditatie. Via een vriend maakte hij kennis met Baba, en in 1974, op de leeftijd van 18 jaar, bezocht hij India voor de eerste keer, 'gedreven', zegt hij, door 'een intens en brandend verlangen om God te voelen en te ervaren'.

De lessen van Baba, zei hij, raakten hem in de ziel. 'Het eerste wat ik van hem leerde was, dat er slechts één vaardigheid is, de vaardigheid van de menselijkheid; dat er slechts één taal is, de taal van het hart; dat er slechts één geloof is, het geloof in de liefde; dat er slechts één God is, en die is alom tegenwoordig. Dat sprak mij bijzonder aan. Hij claimde niet een deel van welk geloof dan ook te zijn. Het ging alleen maar over liefde'.

Een maand voordat hij naar India vertrok, had Jeff een droom waarin hij zich in een rij mensen bevond, die allen hoopten Baba te ontmoeten. Baba liep hem voorbij, draaide zich om, keek over zijn schouder, gebaarde en zei het woord 'praat'. Op zijn eerste dag in India zat hij in een rij, terwijl Baba voorbij liep. 'Toen stopte hij en hij keek over zijn schouder, hij gebaarde mij, en hij sprak "Praat" - precies zoals hij in de droom deed.'

Drie weken later had Jeff een interview met Sai Baba. 'En nog nooit heb ik zoveel vrede gevoeld als toen; nooit zoveel liefde gevoeld als toen.'

Hij keerde terug naar Los Angeles, waar hij in een gemeenschap leefde met bevriende Baba devotees. Hij ontmoette Carrie, wier jeugd gekenmerkt werd door incest, en wier teenager jaren door drugsmisbruik verloren waren gegaan. Ook zij was een devotee van Sai Baba geworden, om op die manier haar getraumatiseerd verleden achter zich te laten. Zij trouwden, verhuisden naar de het midden westelijk deel van Amerika, en stichtten een gezin. Gedurende de daarop volgende jaren, bezochten zij Sai Baba verschillende malen. Zij begonnen een gemeenschap, onderwezen hun kinderen zelf, volgens Baba's richtlijnen, en leidden een leven van puurheid en zelfdiscipline, gebaseerd op de principes van 'Heb elkaar lief, wees dienstbaar'.

Toen, in 1995, begonnen de dingen te veranderen. Hun zoon Sam, die nu 16 was, bezocht de ashram met een familievriend, en was uitgekozen voor een privé-interview met Sai Baba. Achttien maanden later, keerden de Youngs terug naar Puttaparthi; opnieuw werd Sam door Sai Baba uitverkoren en nodigde hem en de hele familie uit voor een interview. 'Hij voerde een indrukwekkend toneel uit voor onze groep,' zei Jeff. 'Hij materialiseerde een ring voor mijn zoon. Hij vertelde dat Sam in een vorig leven, een zeer toegewijde devotee van Shirdi Baba was geweest - dat leven hij zette hij nu gewoon voort.'

Gedurende de tijd van dat bezoek, werden de Youngs zeven maal voor een interview uitgenodigd, terwijl Sam zo'n 20 privé interviews kreeg. De familie voelde zich bijzonder bevoorrecht. Baba adviseerde Jeff in zijn zaken, ondertekende aanvullende regels voor hun gemeenschap en beloofde, dat hij eens bij hen thuis zou komen. Hij materialiseerde ringen, horloges, armbanden, gaf hun sjaals en zijde van een identieke soort die hij zelf altijd dicht op de huid droeg. 'De mensen zeiden, wat hebben jullie toch wat wij niet hebben?' zei Jeff. 'Een jongen zei zelfs tegen mij, dat, als ik zou sterven, hij als mij terug zou komen. Maar Baba maande ons niet teveel te praten, het was beter om het stil te houden, omdat het anderen jaloers zou kunnen maken - wat in feite ook het geval was.'

Het volgende jaar bezocht de familie Young Puttaparthi drie keer. Tijdens iedere gelegenheid zou aan hen twee of drie interviews gegeven worden. Sam kreeg er twee keer zo veel. 'Wij hadden er geen idee van wat er aan de hand was,' zei Jeff: 'we hadden het aan Sam gevraagd, en die zei dat Baba over zijn toekomst praatte. Iedere dag was er weer horloge, een ring. Wij dachten dat onze zoon zoveel aandacht kreeg, omdat hij zoveel voor Shirdi Sai had gedaan. Wij benaderden die dingen gewoon verstandelijk. Je kunt alles gewoon rationaliseren.'

In 1995 kwam Sam bij zijn vader. In een privé-interview, zei hij, had Sai Baba wat olie op zijn hand gematerialiseerd, ontknoopte Sam's broek en wreef over zijn geslachtsdelen. Jeff vertelde zijn zoon dat ook hij een soortgelijke ervaring had ondervonden, toen hij op zijn achttiende voor het eerst met Sai Baba in aanraking kwam. 'Ik vroeg aan Sam, "wat vond je ervan?" Hij zei dat hij er niets seksueels in zag, het was alsof Sai Baba zijn werk deed. En zelf had ik die ervaring ook. Alsof een dokter een patiënt onderzoekt. Ik hield het voor een soort healing.' Daarna zijn Sam niets over zijn ervaringen.

Wat er in feite gebeurd was, is het volgende: vanaf dat insmeren met olie, waren de toenaderingen van Sai Baba's alsmaar brutaler en krachtiger geworden. Hij zei dat Sai Baba hem gekust had, dat hij hem streelde en hem orale seks probeerde te laten uitvoeren, hem daarbij uitleggend dat het voor 'zuivering' was. Tijdens bijna iedere gelegenheid had Sai Baba hem geschenken gegeven, zoals horloges, ringen, fooien en contant geld, met een totale waarde van zo'n tienduizend dollar. Hij had hem verteld om hierover niets aan zijn ouders te zeggen.

Hoe kan het toch, dat Sam verder ging met het ontvangen van interviews, terwijl hij bleef zwijgen? Vanaf de dag dat hij werd geboren, zei hij, is hij opgevoed met het idee dat Sai Baba God was. 'Mijn hele leven, dat was mijn doel, wilde ik een interview, en dat Sai Baba over mijn leven zou praten. En zo was ik daar binnen, en mijn mama zat zo gelukkig in het publiek, vanaf toen zag ik de zin daarvan voor mijzelf in... Ik overwoog bij mijzelf dat dit uit liefde was, en Baba zou mij dit willen hebben laten voelen, maar eigenlijk wilde ik het niet.'

Toen Sam vroeg waarom Baba dit toch deed, vertelde hij hem dat Sam 'een bijzondere devotee' was - dat het een grote zegen was'. Als Sam zich zou verzetten, vertelde hij, dreigde Baba zijn ouders voor geen enkel interview meer te zullen uitnodigen. 'Ik voelde mij verplicht aan mijn ouders, onze vrienden, en aan de duizenden mensen die daar buiten zaten, die allemaal in mijn plaats wilden zijn, terwijl ze niets wisten, van wat zich daar in werkelijkheid afspeelde.'

'En dan het meest waanzinnige, te veronderstellen dat hij God zou zijn, al vanaf de eerste dag, dus als hij zegt, "vertel het aan niemand..."'

In feite vertelde Sam het wel aan iemand. Hij vertrouwde hetgeen hij had meegemaakt toe aan andere Amerikaanse teenagers die aan het Puttaparthi college studeerden. Zij hadden gelijksoortige ervaringen opgedaan. 'Zij zagen dit als een goddelijke ervaring. Maar we praatten er niet teveel over, vanwege het idee dat hij alwetend was, dat hij zou weten waarover wij praatten en wat er zich in onze hoofden afspeelde.

'Als je luistert naar wat Baba zegt, dan praat hij over verantwoording nemen voor je leven, en ik zat te denken, "Ik ben hier bij jou, dus alles moet goed zijn." Maar hij deed dingen met me, die ik niet wilde, toch liet ik het gewoon gebeuren.'

In 1998, gaat Sam verder, probeerde Sai Baba hem te verkrachten. Het volgende jaar, de dag voordat de familie naar Puttaparthi vertrok, vertelde hij zijn vader dat hij Baba niet alleen wilde zien, zonder daarbij een reden op te geven. Jeff kreeg het gevoel dat er iets niet in orde was: 'ik zei dat hij altijd trouw aan zijn geweten moest blijven. Wij als familie vinden het niet erg om nooit meer een interview krijgen.'

In Puttaparthi werd Sam opnieuw voor een privé-interview uitgenodigd. Toen Sai Baba hem probeerde orale seks bij zich te laten uitvoeren, liep Sam voor de laatste maal weg, hoewel het nog maanden zou duren, voordat hij het zijn ouders durfde te vertellen. Jeff zei dat het hem weken kostte om te verwerken wat zij hoorden. 'Wij wisten dat Sam de waarheid sprak, en nog vroeg ik mij af, wat dit toch zou kunnen betekenen?'

De Youngs zochten contact met een leidende figuur binnen de Amerikaanse Sai Baba organisatie. 'Hij zei dat het een soort test zou moeten zijn,' zei Jeff, 'en gedurende een tijdje voelden wij ons beter'.

Toen vloog Dr. Michael Goldstein, de belangrijkste man van de hele Baba organisatie in Amerika, vanuit Californië over, om hen te bezoeken. 'Hij zei, dat we met Baba hierover moesten gaan praten; woorden waren niet genoeg; geloof moest hersteld worden.' Onmiddellijk daarna vloog Goldstein naar India. Daarna kwam terug bij de Youngs, om te zeggen dat Sai Baba gezegd had dat hij 'zuiver' was, en Goldstein had dat geaccepteerd. De Youngs spraken niet langer met Goldstein.

Ik probeerde om Goldstein in Amerika te bereiken, maar kreeg te horen dat hij naar Puttaparthi vertrokken was. Echter, een oudere toegewijde, een vertrouweling van de Sathya Sai Baba Society of America, beantwoordde mijn telefoontje. Jerry Hague vertelde mij dat hij en zijn vrouw al 25 jaar devotees van Baba waren. Hij zei dat hij diep geschokt was door de beschuldigingen, en dat hij ze maar niet kon begrijpen.

'Het enige wat ik tot diep in mijn hart weet is, dat Swami de zuiverste van het zuiverste is, en dat alles wat hij doet, voor het hoogste goed van iedereen is. Als andere mensen iets anders voelen, dan is dat hun zaak. Het is een mysterie voor mij, en daar wil ik het bij laten. Slechts in mijn hart weet ik wat ik heb gevonden.'

Deze ontkenning - dat Sai Baba God is, die zulke dingen niet doet - was een thema dat voortdurend weerklonk via ontelbare andere devotees die ik sprak in Amerika en Groot-Brittannië. Een vrouw vertelde mij dat de beschuldigingen 'gewoonweg niet te rijmen waren' met de manier waarop zij, gedurende de laatste 30 jaar, met Sai Baba te maken had.

Anderen zeiden dat zij er van overtuigd waren dat deze ervaringen een soort 'hallucinaties' of 'projecties' waren, van jongens of jonge mannen die tijden van seksuele problemen doormaakten.

Terwijl ik over het internet surfte, kwam ik op een site The Sai Critic genaamd, die door een aantal devotees was gemaakt, om The Findings toe te lichten, om op die manier diegenen te overtuigen, wiens geloof in het licht van de beschuldigingen misschien aan het wankelen was gebracht. De anonieme schrijvers van de site sporen devotees aan om hun eigen ervaringen te geloven en citeren een aforisme van Sai Baba: "Als je twijfel door de voordeur komt, vertrekt je geloof via de achterdeur. Houd je deuren gesloten."

In een poging de seksuele intimidatie uitleggend, beweren de schrijvers dat, omdat 'Sai Baba een goddelijke incarnatie is, men hem geen menselijke of seksuele beweegredenen kan toeschrijven, noch kan men hem uitleggen in het licht van de menselijke seksuele ervaring.' Met andere woorden, omdat Sai Baba goddelijk is, is alles wat hij doet, boven alle begrip en boven iedere verantwoordelijkheid verheven.

Tussen de mensen die in The Findings genoemd worden, staat de naam van Dr. D. Bhatia, het voormalig hoofd van de bloedbank van het Sathya Sai Super Speciality Hospital, die, naar men zegt, een langdurige seksuele relatie met Sai Baba heeft gehad. Bhatia diende in december 1999 zijn ontslag voor deze functie in, en is nu administratief medewerker in een ziekenhuis te New Delhi.

Via telefonisch contact, vertelde Bhatia mij, dat hij in 1971, op twintigjarige leeftijd, devotee van Sai Baba werd, en dat hij seksuele relaties met hem had gedurende alles bij elkaar zo'n '15 of 16 jaar'. In die tijd, zei hij, was hij er tevens van op de hoogte, dat Baba relaties had met 'veel, zeer veel' studenten van het college en de school, en met devotees van buiten het continent.

Bhatia vertelde dat hij Sai Baba nooit over zijn leiding aangesproken had, of over Baba's uitleg dat het 'Gods werk' was. 'Toewijding,' zei Bhatia, 'heeft geen rechtvaardiging nodig. In mijn levensfilosofie, hoort al het goede evenals het slechte bij God. Dat is mijn geloof, en daarom kan wat hij ook doet, mij niet op die manier beïnvloeden.' Bedoelde hij dat hij nog steeds geloofde dat Sai Baba God is? 'Ja.'

Zoals veel andere mensen die ik sprak, beschreef Isaac Tigrett zichzelf als een spiritueel zoeker. Voor devotees is Tigrett bekend als de man die Sai Baba's ziekenhuis gebouwd heeft. Als medeoprichter van de Hard Rock restaurant keten, verkocht Tigrett zijn aandeel in de zaak in de vroege negentiger jaren, en schonk 20 miljoen dollar om het Sathya Sai Super Speciality Hospital te laten bouwen. Hij ging verder met het stichten van een andere keten van clubrestaurants in Amerika, de 'House of Blues', en woont nu in Londen, waar hij een Spirit Channel heeft opgezet, een internetsite gewijd aan het onderzoeken van spirituele onderwijssystemen.

Een grote, breed geschouderde man, in zijn vroege vijftiger jaren, gekleed in een maagdelijk tweedelig pak, geeft Tigrett de uitgesproken verschijning en breedschalige charme van een theaterachtige impresario. We ontmoetten hem in zijn Londen club. Tigrett dronk bier, en rookte sigaretten; een man, die zo te zien, met beide benen op de grond stond.

Normaal gesproken, zou het verhaal over hoe hij bij Sai Baba kwam, buitengewoon zijn, maar onder de omstandigheden van de verhalen die men van Baba hoort, schijnt het bijna de gewoonste zaak van de wereld te zijn. Geboren in Zuid-Amerika, werd hij als Baptist opgevoed, Tigrett had altijd een nieuwsgierigheid naar spirituele zaken. In 1974, vertelde hij me, reisde hij door India, om daar het goeroe gebeuren te onderzoeken. Terwijl hij op een morgen in het restaurant van een hotel in Noord India aan het ontbijt zat, hoorde hij een stem duidelijk zeggen, 'Eindelijk ben je daar, ik heb op je zitten wachten.' Toen hij zich omdraaide zag hij aan de muur een foto van Sai Baba hangen, van wie hij nog nooit gehoord had, en van wie hij op dat moment niets wist.

Onmiddellijk reisde hij af naar Sai Baba's ashram. Het was een feestdag, herinnerde hij zich; vijfduizend mensen waren bijeen voor de darshan. 'Hij kwam gewoon op mij toe en zei, "Eindelijk ben je daar, ik heb op je zitten wachten.'"' Sai Baba 'materialiseerde' vibhuti in Tigrett's hand. 'Hij zei,"Wacht hier; er zijn veel dingen, die wij samen gaan doen". Het zou nog 15 jaar duren, voordat Sai Baba opnieuw met hem zou spreken.

Tigrett zei dat hij 'erg cynisch en achterdochtig was. Ik geloof in de innerlijke goeroe - je eigen hart volgen - niet in een uitwendige goeroe.' Het was mij nog nooit overkomen, dat ik meegetrokken werd op het pad van een zich buiten mij bevindende meester.

Meer dan vijftien jaar echter, zou hij het onderwerp van een aantal 'verbazingwekkende leringen' zijn, die hij aan Sai Baba toeschreef. De meeste bijzondere gebeurtenis vond plaats in 1976. Het was gedurende een tijd, zei hij, dat zijn twijfels ten aanzien van Sai Baba het grootst waren. Terwijl hij na een late feestavond in zijn Porsche Turbo door de Hollywood Hills reed, gleed hij met tachtig kilometer per uur van de weg, en schoot door een wegversperring in een tweehonderd meter diep ravijn. 'Ik had geen autogordel om. Net op het moment dat ik wist dat ik dood zou gaan, voelde ik een druk op mijn schouders, ik keek op, en het leek of ik Sai Baba naast mij zag zitten, met zijn armen om mij heen. De auto raakte de grond en sloeg wel meer dan een dozijn keer over de kop, voordat hij, hoewel total loss, weer keurig rechtop stond. Ik had geen schrammetje. En ik dacht, dit kan niet waar zijn. Was hij het? Was het verbeelding? Riep ik hem op, en veroorzaakte dit geloof in hem, waardoor ik dacht dat hij bij me was?

De volgende dag vloog Tigrett naar India, 'om hem te bedanken'. Tigrett verbleef drie maanden zittend in darshan, 'en keek zelfs niet één keer naar mij'. Het zou nog 13 jaar duren, zei hij, voordat Sai Baba hem uiteindelijk voor een interview zou uitnodigen.

'Ik vroeg, waarom heb ik zo lang moeten wachten? Hij antwoordde, "Groot ego."'

Deze dingen waren moeilijk uit te leggen, zei Tigrett, onmogelijk uit te leggen.

Hij gelooft niet dat Sai Baba God is, zei hij. Hij zou zich niet eens als devotee kunnen omschrijven. 'Maar op mij komt het zo over, je kunt het simpelweg zo samenvatten: wat het ook was wat mij overkwam, het veranderde mijn leven; wat het ook was, hij hield mij op het spirituele pad, waar ik hem erg dankbaar voor ben. En ik zal nooit in staat zijn om die ervaring te ontkennen; niets wat hij doet, kan dat veranderen.'

Hoe dan, kan Tigrett zijn ervaringen met Sai Baba over de beschuldigingen van seksuele intimidatie rechtvaardigen? 'Ik kan het niet. Er zijn hier twee kampen. Ben je tegen Sai Baba, of ben je voor hem? Ik denk, dat als je zegt dat je voor hem bent, dan ben je gewoon aan het ontkennen, je zegt dat die dingen niet gebeuren, dat het om verzonnen verhalen gaat. Ik geloof dat niet. Ik geloof dat die beschuldigingen waar zijn. En als je voor tegen hem bent, dan word je geacht het zwaard op te nemen, en hem te doden. Ik bevind mij aan geen van beide zijden. Voor mij is de enige betekenisvolle relatie met hem de persoonlijke, en iedereen moet op basis hiervan zelf een beslissing maken.

Reeds vele jaren geleden heeft Tigrett het opgegeven, om Sai Baba te willen begrijpen. 'Ik weet dat hij dingen materialiseert, omdat ik hem het heb zien doen. En ik weet dat hij doet alsof hij dingen materialiseert, want ik heb hem ook dat zien doen. Ik weet het niet. Misschien is het gewoon een spelletje.'

Tigrett zei dat hij geloofde, dat alles wat Sai Baba doet een 'onderwijzende' achtergrond heeft. Misschien, zegt hij, is het groeiende schandaal ook een lering, een manier om devotees te dwingen om te stoppen met de verering van de Sai Baba vorm, om in plaats daarvan de goddelijkheid binnen henzelf te vinden. 'Ik herinner mij, dat hij mij zo'n drie of vier jaar geleden vertelde, dat mensen hem in drommen zouden verlaten. Hij zei, "Ik ben geen nieuw geloof, ik ben geen persoonlijke kult. Mensen komen hier om wonderen te zien, om vakantie te vieren, laat staan dat ze hier komen om iets te leren." Hij zei dit verscheidene malen, het gaat over het volgen van je innerlijke goeroe, niet over het volgen van Sai Baba.'

Tigrett is sindsdien verscheidene malen naar de ashram teruggekeerd, zegt hij, maar is nooit meer voor een interview uitgenodigd. Hij nipt aan zijn bier. Voor diegenen die hem als een god zien, zegt hij, moeten de beschuldigingen 'totaal vernietigend' zijn. Omdat zei hun god verloren hebben, hun meester. Maar ik zag hem nooit als God.' Hoe zou hij Sai Baba dan willen omschrijven? Tigrett schudde het hoofd: 'een totale en complete puzzel.'

Binnen de meest bijzondere aspecten van deze tegenstellingen, heeft de rol van het internet een bijzondere plaats ingenomen. Zelfs tien jaar geleden zou het ondenkbaar geweest zijn, dat de beschuldigingen tegen Baba zich zo ver en snel zouden hebben kunnen verspreiden als nu het geval is. In een dispuut van oktober 1999, legt de Swami aan zijn devotees uit, dat 'Swami niets met internet heeft'. Niet alleen nu, maar zelfs ook niet in de toekomst. Je zou jezelf moeten sparen voor zulke verkeerde bezigheden.' Maar binnen de gelederen van het internet, stapelen de beschuldigingen, de rechtvaardigingen en de ontkenningen zich op. Naast de felle getuigenissen van seksuele intimidatie zijn er de getuigenissen van wonderen, healings en geloofsverklaringen.

Conny Larsson heeft een ondersteunende groep opgericht, voor hen die beweren door Sai Baba misbruikt te zijn, en hij zegt dat hij zo'n twintig à dertig mails per dag ontvangt, van slachtoffers die 'om hulp roepen. Je kunt deze mensen niet in de woestijn achterlaten.'

In Amerika, is een campagne georganiseerd door Glen Meloy, geconcentreerd op het versturen van 'e-mail bommen', naar senators van het Witte Huis, de FBI en de Indiase kranten, die kopieën van aantijgingen aan het adres van Sai Baba bevatten.

Het grootste succes van deze campagne kwam in september 2000, toen Unesco zich terugtrok als cosponsor en van deelname afzag aan een conferentie over opvoeding in Puttaparthi, zich daarbij 'bijzonder bezorgd' tonend, over de aantijgingen van seksueel misbruik.

Meloy probeert tevens een rechtszaak van klasse justitie tegen de leiders van de Sai groepen in Amerika op gang te brengen, hij zei, 'de samenzweringen die dit bedekken moeten verbroken worden'.

In dit land zijn dezelfde vertegenwoordigingen gegaan naar de Charity Commissioners (er is een Britse zaak van deze organisatie in dit land geregistreerd) en naar het Home Office, om dit onderwerp aan te wakkeren, om er op die manier een publieke waarschuwing naar bezoekers naar India uit te brengen, over de beschuldigingen, en er hun op te wijzen dat, door hier niet voor te waarschuwen, er een breuk tussen de regering en de internationale afspraken met het Convenant van het UN Mensenrecht zou kunnen ontstaan.

Voor alle beschuldigingen die gedurende al die jaren tegen hem gebruikt zijn, is Sai Baba nooit veroordeeld voor enige misdaad, seksueel of wat anders dan ook. En zijn buitengewone situatie in India heeft hem tot vandaag aan toe veilig bespaard doen blijven voor ieder publiekrechtelijk onderzoek.

In juni 1993 was hij het onderwerp van een opmerkelijke moordpoging, toen vijf jonge mannen in zijn privé-domein inbraken. Twee van zijn persoonlijke lijfwachten werden doodgestoken, en vier van de aanvallers werden door de politie 'uit zelfverdediging' doodgeschoten. Naar men zegt ontsnapte Baba door uit zijn kamer te rennen, en het alarm in te schakelen. In een daarna gehouden lezing, zei hij dat de aanval door 'jaloezie' veroorzaakt was. Dr. Bhatia vertelde mij dat hij meende dat deze aanval meer te maken had met Baba's seksuele activiteiten. De goeroe werd over deze aanval door de politie echter nooit gehoord. De Indiase pers vroeg zich verbaasd af: als Sai Baba alwetend is, waarom kon hij dit dan niet zien aankomen?

Bij ex-devotees is er het gevoel van geschoktheid, verraad, boosheid, en zoniet van wraak, dan toch wel van rekenschap. Wij weten dat veel slachtoffers fysiek gemolesteerd zijn,' vertelt Glen Meloy me, 'maar in werkelijkheid zijn alle ex-devotees spiritueel verkracht, omdat wij ervoor gekozen hebben dat deze man het hoogste was. Ik beschouwde hem beslist als God, of goddelijk, de schepper van alle scheppingen, mijn vriend, mijn alles. De intense wens om hem nu aan de kaak te stellen, is evenredig aan de hoeveelheid toewijding die ik hem destijds gaf.

Meloy zei dat hij op het moment dat hij kennis nam van de beschuldigingen, alle fotos verscheurde die hij thuis van Sai Baba had. Hij kende ex-devotees die nu hun huizen verkochten, vastbesloten om welke herinnering dan ook uit te wissen, die hun leven met Baba in verband bracht. 'Wij hebben al onze krachten volledig weggegeven'.

En nu kunnen we terugkijken, en zien wat we deden. Je huilt het uit, en je vraagt je af, hoe dit in godsnaam kon gebeuren?'

Hoe het gebeurt? In een onvolmaakte wereld, graaien we naar een bewijs van volmaaktheid, naar een symbool van onbaatzuchtige goedheid. De goeroe wordt een uitdrukking van deze droom.

Terwijl we in het restaurant van het kleine, huiselijke middenwestelijk gelegen dorpje zaten, deed Jeff Young pogingen om te begrijpen, wat hem ertoe had gebracht om te geloven, dat een Indiase goeroe God zou kunnen zijn. Terugdenkend aan zijn eerste interview - 'Ik herinner mij dat gevoel van vrede, zoals ik nooit eerder had ervaren' - nu ziet hij in, dat het slechts om een zinsbegoocheling ging. 'Er waren zoveel mensen die dat interview hadden willen hebben, ik was er van overtuigd, dat het zo buitengewoon en bijzonder was, ik moet blind geweest zijn, omdat ik was uitverkoren.'

Nu, zegt hij, kon hij zien hoe hij alle tegenstellingen had ontkend, hoe hij zelf uitleg had verzonnen voor alles wat niet scheen te kloppen. 'Ik wist dat de materialisaties onecht waren. Ik zat daar, en zag hem dingen van onder een kussen vandaan trekken. Het was totaal duidelijk. En hij zag dat wij dat zagen, en hij lachte maar een beetje. Zo dacht dat hij me op de proef wilde stellen om te kijken of ik gericht was op innerlijke liefde, of op slechts de buitenkant. Want Baba zegt, "houdt van mijn onzekerheid. Het avatar zul je nooit kunnen begrijpen."

Terugkijkend, zei Jeff, toen Sam over de seksuele intimidatie had verteld, dat hij het helemaal niet moeilijk om het te begrijpen. 'Het werd mij duidelijk, dat ik dit allang wist, maar ik 'zag' het niet. ' Jeff schudde zijn hoofd. 'Het gaat zo diep in je hoofd zitten. Je vraagt je af, hoe kunnen miljoenen mensen het fout hebben? Hoe kunnen miljoenen mensen voor de gek gehouden worden? Ik denk dat een hoop mensen deze dingen ontkennen, omdat ze bang zijn in verlegenheid gebracht te zullen worden. Dat heb ik zelf ook gevoeld. We hebben 23 jaar ons gezin grootgebracht met als voornaamste doel om in hem te geloven, stroomopwaarts geroeid, tegen de rivier in. Je denkt, hoe kan ik het zo verkeerd gehad hebben?'

Toen Sam aan Jeff en Carry de waarheid over zijn ontmoetingen met Baba onthulde, zei Jeff, wierpen ze allebei hun armen om hem heen. 'We zeiden; "dat is het dan; het kan ons niet meer schelen of we Sai Baba ooit nog zien." Hij vertelde ons dat dit de gelukkigste dag van zijn leven was.'

Sinds zij Baba verlaten hebben, zegt hij, heeft de familie geprobeerd een basis voor geloof in hun eigen hart te vinden. Hij geloofde dat het volgend van de leringen van Baba, gedurende die 23 jaar, van hem een meer bescheiden, eerlijker en aardiger mens hadden gemaakt. 'Mijn vrouw haat hem om wat hij mijn zoon heeft aangedaan. Zelf voel ik voel me in de steek gelaten. Ik vind het verachtelijk. Maar terugkijkend op mijn leven, moet ik eerlijk zeggen, dat ik geen spijt heb van wat er is gebeurd, en dat ik zelfs door dit alles gegroeid ben.' Sai Baba te vinden, en hem los te laten, 'Ik ben nog nooit zo gelukkig geweest.'

Sam zegt dat deze ervaring zijn leven in een 'geheel ander perspectief heeft gebracht. Het heeft mij duidelijk gemaakt, dat ik mijn hele leven niets anders deed dan het nalopen van iemand in mijn buurt, om maar steeds te proberen datgene doen wat hij aan mij te vertellen had.' Bevrijd uit de gevangenis van het verkeerde geloof, zei hij, 'ik probeer nu gewoon om zelf iets op te bouwen.'

En of hij nu goddelijk is, 'een gedementeerde demonische kracht' zoals Glen Meloy hem nu beschrijft, of eenvoudigweg de meest toegewijde fakir en goochelaar in ieders vertrouwen, ondanks dit heeft Sai Baba nog steeds niets publiekelijk bekend gemaakt over de beschuldigingen die tegen hem zijn uitgebracht. Op het moment dat de Telegraph Magazine K. Chakravarthi benaderde, de secretaris van de ashram in Puttaparthi, zei hij, 'We hebben geen tijd voor deze zaken. Ik heb niets te zeggen', en beëindigde het gesprek.

Sai Baba's belangrijkste tolk, Anil Kumar, was iets duidelijker. Iedere grote religieuze leider, zei hij, had in zijn leven met kritiek te maken. Zulke beschuldigingen tegen Baba waren er sinds zijn kinderjaren al, 'maar na iedere kritiek zegeviert hij meer en meer'. Kumar zei dat hij vond dat het hele 'goddelijke plan' van Sai Baba een 'vat vol tegenstrijdigheden is. Het is een modderige weg met schillen om de rijst. Eventueel moeten alle ongewenste delen verdwijnen, om de ware innerlijke samenstelling te behouden.'

Jerry Hague, de Amerikaanse vertrouweling, schijnt die mening te delen. Sai Baba heeft mij gezegd, dat hij hier nooit iets over zou los laten. 'Waarom zou hij? Dat is de menselijke weg. Dat is niet zijn manier van doen.

'Je kunt hierover proberen te schrijven,' waarschuwde hij mij, 'maar je zult niet in staan zijn om dit verstandelijk te benaderen. Niemand kan dat.'

'Sommige mensen,' zei Jeff Young, 'aan wie wij ons verhaal vertellen, laten Baba als een baksteen vallen. Sommigen echter willen het gewoonweg niet horen. En anderen horen het aan en zeggen, ach ja, hij is God! Het is allemaal een test. Ik lachte toen ik dat hoorde. Omdat het slagen voor dat examen voor mij betekent, dat je de moed hebt om hier tegen in opstand te komen, dat je met je beide voeten op de grond gaat staan, en dat je durft te zeggen dat dit je dit niet meer accepteert.'

Het is vreemd, zei Young, maar toen hij voor het eerst aan zijn vrienden en bevriende devotees vertelde, dat hij Sai Baba zou verlaten, had hij het gevoel -'en ik denk er nog steeds over' - dat Baba over zijn schouder leunde, hem zeggend, 'Goedzo jongen, je hebt het goed gedaan.'

 

· Sommige namen zijn veranderd.

· Aanvullend onderzoek door Chloe Veltman