Sai Baba en het dilemma

van licht en duister

 

Redactie Spiegelbeeld

In Spiegelbeeld oktober 2000, p.14-16

‘Wie zonder zonde is werpe de eerste steen.’ We hebben geworsteld met het feit dat we ons aan het verdiepen waren in de ‘duistere’ kant van Sai Baba. Want als wij niet smetteloos zijn, hoe gerechtvaardigd is het dan als we de donkere kanten van iemand anders proberen te onderzoeken, en al helemaal als die ander Sri Sathya Sai Baba is? Is het uit pure scepsis, rancune, jaloezie, gekwetste ego’s, of een gevolg van omkoperij de ‘donkere’ kant van deze Indiase goeroe te willen belichten? Is het per definitie vuilspuiterij om zaken die over hem naar buiten komen bij de naam te noemen? Indien ja, dan zou het a-spiritueel zijn en nìet bij Spiegelbeeld passen. Indien nee, zouden we dan als Spiegelbeeld toch niet wijzer moeten zijn, dus letten op het licht in iemand i.p.v. het duister?

De vragen die we onszelf stelden, kregen we voorgelegd in brieven die we ontvingen n.a.v. onze oproep in het juli-augustusnummer. "Bij het ter perse gaan van deze Spiegelbeeld kwamen ons verontrustende berichten ter ore over Sathya Sai Baba," hadden we toen onderaan het artikel van S. K. geplaatst. "Wij weten dat hij voor veel mensen een belangrijke, inspirerende figuur is en twijfelen niet aan de positieve invloed die hij op het leven van menigeen heeft. Toch achten wij het noodzakelijk om in een volgende Spiegelbeeld aandacht te schenken aan de (zogenaamde?!) duistere kanten van hem, al is het maar om een aantal feiten simpelweg op een rijtje te zetten. Schrijf ons over uw positieve en negatieve ervaringen m.b.t. Sai Baba."

Een greep uit de binnen gekomen post:

"Wat Baba gedaan heeft voor de mensheid is onvoorstelbaar. De wonderen die hij doet zijn al een bewijs van zijn Goddelijkheid. (…) Ik heb Sai Baba 40 jaar in mijn hart gekoesterd, hij heeft mij in donkere tijden geholpen en bijgestaan."

"Ik onderzoek Sai Baba en zijn leringen al 15 jaar. (…) Mij heeft hij in tientallen dromen bemoedigd, aanwijzingen gegeven, aangezet tot verbetering, inzicht gegeven in mijn hoogst-persoonlijke problematiek."

Over zijn goede werken, te weten onderwijsprogramma’s, een gloednieuw modern ziekenhuis, drinkwaterproject, schreef men ons: "Twee jaar geleden ben ik naar de ashram geweest. Het is geweldig wat daar allemaal gebeurt. Ik zal enkele projecten noemen die gerealiseerd zijn. Gratis onderwijs van lager onderwijs tot universiteit. Er is ook een school met onderwijs in menselijke waarden in Ndola, Zambia. Daar krijgen kansarme kinderen onderwijs met goede resultaten. Verder het ziekenhuis met gratis behandeling."

Op het feit dat negatieve verhalen over Sai Baba de ronde doen werd vnl. gereageerd. Uit een email: "Ik heb op het internet ook het een en ander gelezen over de negatieve ervaringen met Sai Baba maar ik kan alleen maar vanuit mijn eigen ervaring spreken en als ik de beschuldigingen lees, voel ik daar geen connectie mee."

Een verklaring voor de negatieve verhalen is deze: "Elke Guru, Ziener, Avatar of Healer krijgt bijna zonder uitzondering te maken met roddel van de primitiefste soort (…). Voor Sai Baba komt deze kletspraat (o.a.) van ene meneer Bailey uit Londen, die 5 jaar als leraar werkte in de ashram van Puttaparthi…"

The Findings

David Bailey is inderdaad een Engelsman, en is getrouwd met Faye, Australische. Sai Baba heeft het stel oorspronkelijk getrouwd. Samen hebben ze drie boekjes geschreven over hun ervaringen met Sai Baba, maar deze lofzangen op Swami hebben zij nu uit de handel genomen. Het afgelopen anderhalf jaar zijn hen nl. door anderen uiteenlopende, persoonlijke bevindingen met Baba toevertrouwd, die van dusdanige aard zijn dat ze geen volgeling van Baba meer zijn. Een aantal van de berichten hebben ze uitgebracht onder de titel The Findings. Sinds dit document is verschenen en op het internet is geplaatst, zijn er steeds meer mensen gaan twijfelen aan Sai Baba. Want behalve kritiek op het ziekenhuis (de hygiëne laat veel te wensen over) en het waterproject (dorpen zitten nog steeds zonder water), staan er getuigenissen in van (jonge-)mannen die vertellen over Sai Baba’s goocheltrucs (geen wonderbaarlijke materialisaties dus van sieraden of vibuthi!) en hoe ze overrompeld werden door Baba’s seksuele toenadering bij hen zodra zij alleen waren met hun goeroe. Wie nog verder zoekt, komt meer ontluisterende berichten tegen. Op de jongensscholen nabij de ashram worden mooie jongens (en jongetjes) geselecteerd voor Sai Baba zodat hij zijn blijkbaar onverzadigbare seksuele lust met hen kan bevredigen. Ook zouden er mensen gewoon verdwijnen. Het is uitermate schokkend om dit soort berichten te lezen. Vooral omdat men het niet verwacht van iemand als Sai Baba. Het beeld dat menigeen van hem heeft, is gebaseerd op de ontelbare, positieve, liefdevolle, en met wonderen gelardeerde boeken en verhalen, zoals uit de paar geciteerde stukjes van de briefschrijvers reeds te zien valt. De keerzijde blijkt even groot te zijn.

Weerwoord van een devotee

Hoe complex en pijnlijk de discussie omtrent Sai Baba vervolgens wordt, spreekt uit een lange brief die we ontvingen. "Laat ik een paar van de zogenaamde ‘verontrustende feiten’ onder de loep nemen. De materialisaties zouden goocheltrucs zijn en mensen zouden waardeloze niemendalletjes krijgen. Ik kan u verzekeren dat veel van mijn medevolgelingen échte gouden ringen gematerialiseerd hebben gekregen van Sai Baba, met échte diamanten. Zou u ze willen ontmoeten? – dat kan. (…) Dan zou het materialiseren van vibuti (de heilige as) nep zijn. Als ik u vertel dat ik het met mijn eigen ogen heb gezien en uit zijn eigen handen heb ontvangen, zegt u dit waarschijnlijk niets. Maar hoe verklaart u het feit, dat er in mijn eigen huis, hier in Nederland, vibuti is verschenen? En in deze ben ik niet de enige, u zou versteld staan van het aantal volgelingen van Sai Baba in Nederland, die in hun huis op wonderlijke wijze vibuti hebben gekregen. (…) Ander ‘verontrustend feit’: (…) Dan zouden de pijpleidingen van de watervoorziening, waarmee Sai Baba 700 dorpen heeft aangesloten op een waterleidingsysteem niet deugen. Wat een onzin! Ik vraag u, waarom zou iemand zo’n miljardenproject, dat werd ingewijd in tegenwoordigheid van de gouverneur van de deelstaat Andrah Pradesh, later laten verslonzen?

En dan natuurlijk het heetste hangijzer: Sai Baba zou zich vergrijpen aan jongens… Nou ja…! Hier laat hij wel heel duidelijk zien hoe hij als zuivere spiegel reflecteert wat er in de geest van de hedendaagse mens omgaat. Sai Baba is als een vader en moeder, als een dokter. Hij heeft veel mensen op verschillende lichaamsdelen aangeraakt om zo ziektes, die al manifest waren of die in beginsel aanwezig waren, weg te nemen. Als hij olie of vibuti wrijft over iemands been, schouder of buik, vinden wij dat heel gewoon, maar als dat gebeurt op het geslachtsdeel van een persoon is Sai Baba opeens een homoseksueel of erger nog, een pedofiel. Het is werkelijk te gek voor woorden. Wij zouden op deze manier elke dokter in de wereld in een kwaad daglicht kunnen stellen. Wat Sai Baba hiermee echter heel duidelijk laat zien is de door sex gepreoccupeerde geest van de moderne wereld. (…) Zo gaan ook deze roddels ten koste van alle mogelijke volgelingen, die om deze reden menen te moeten concluderen dat Sai Baba niet deugt.

Sai Baba die niet deugt???? Hij is het beste wat onze wereld is overkomen. Of wij nu in hem geloven of niet. (…) Sai Baba die alleen maar geeft, geeft en geeft en dat al 60 jaar lang, vanaf het moment dat zijn missie is begonnen in 1940, wordt nu opeens aangevallen op belachelijke gronden en u vindt het nodig deze feiten op een rijtje te zetten? Het enige wat u hiermee doet is meedoen aan de negativiteit – en zeg nu zelf, daar is al genoeg van in onze wereld. U ontneemt mogelijke sympathisanten van Sai Baba de kans zich in de toekomst bij zijn missie aan te sluiten, want helaas, op de één of ander duistere manier blijft het negatieve veel langer hangen in het bewustzijn van de mensen dan het positieve. Waarom zou u zich daarvoor lenen?"

Weerwoord van ex-devotees

Als gevolg van The Findings, informatie op het internet en gesprekken met ex-devotees, hebben de afgelopen zomer een reeks devotees zich van Sai Baba afgekeerd; ze zijn ex-volgelingen geworden. Een groep van tien uit Nederland hebben uit zorg een brief naar een groot aantal devotees gestuurd. Op de redactie ontvingen wij eveneens een exemplaar. Naast het summier opsommen van een aantal beschuldigingen aan het adres van Sai Baba, en het met klem adviseren The Findings te lezen, geven ze de volgelingen twee redenen ter overweging. De eerste luidt:

"Wat betreft de claims van devotees dat Sai Baba hun hele leven heeft getransformeerd met ‘Zijn’ Liefde, willen we verwijzen naar de enorme krachten en de oneindige liefde die schuil gaat in de geest van ieder mens. Onze eigen geest dan deze geweldige mystieke ervaringen en verschijnselen teweeg brengen, wanneer wij in de stellige overtuiging verkeren tegenover God te staan. Wij zijn zelf het Atman en het is dat Atman in ons (God in ons) die zich op zo’n moment van liefde openbaart. We schrijven het toe aan Baba, zoals iedere gelovige zijn beleving toeschrijft aan een heilige of een bepaald beeld van God uit zijn eigen traditie. In werkelijkheid is het altijd – of de goeroe nu echt is of een bedrieger – de reflexie buiten ons, van de diepste Goddelijke Natuur in ons."

De tweede reden: "Er doet een verhaal de ronde (…) dat dit een soort ‘eindperiode’ is waarin zal blijken wie de ‘echte gelovigen’ zijn en wie niet. Ze vergelijken de aanvallen richting Sai Baba met de kruisiging van Christus en wensen hun spirituele leider niet te verloochenen. De ‘zwakke gelovigen’ hechten misschien waarde aan al die leugens, maar zij niet! Straks als Sai Baba aan de hele wereld bekend wordt als wereldleraar, hebben zij de ‘test’ doorstaan. Deze mensen komen met verklaringen voor alle vreemde praktijken van Sai Baba en weigeren de aanklachten serieus te onderzoeken."

Waarheid zoeken

En met dit laatste citaat kunnen we terugkeren naar de vraag of het al dan niet gerechtvaardigd of spiritueel is om aandacht te schenken aan de negatieve verhalen over Sai Baba. De tien ex-devotees raden de devotees aan de aanklachten tegen Sai Baba serieus te onderzoeken. Ze pleiten hiervoor uit oprechte zorg voor medemensen, maar wat daaraan vooraf gaat, is de drang om de waarheid te weten. Anders gezegd, de motivatie om aandacht te besteden aan het ‘duister’ wordt ingegeven door de impuls te onderzoeken wat waar is en wat niet. Het gezegde ‘Wie zonder zonde is werpe de eerste steen’ is derhalve niet van toepassing. De soms stuitende verhalen over Sai Baba die naar buiten komen, zijn veelal getuigenissen van mensen die ooit devoot aan Baba waren, maar dingen niet begrepen. Men is op onderzoek uitgegaan en heeft tot de conclusie moeten komen dat Sai Baba niet die smetteloze, god-in-mensengedaante kan zijn die hij zelf beweert te zijn, - en wat men zelf lange tijd geloofd heeft. De Sai Baba-queeste van Matthijs van der Meer verderop in deze Spiegelbeeld is hier eveneens een voorbeeld van. Het is logisch dat men, als men op onderzoek uit is, over het een en ander wil praten. Daarmee verspreidt men niet per definitie direct negativiteit.

Doordat er in het geval Sai Baba onder meer sprake is van seksuele intimidatie bij mannen en minderjarige jongens, knagen de berichten direct aan ons ethisch besef. Het zoeken naar de waarheid zal daardoor snel omgezet worden in meningvorming en actie. In die fase is het mogelijk dat er wel met stenen wordt gegooid. Echter, als Spiegelbeeld hebben wij het onderwerp Sai Baba niet opgepikt om stenen te werpen, noch om negativiteit te verspreiden, doch omdat we veel van de informatie die we hierover binnenkregen integer achten, en we verwachten dat openheid van en respect voor de uiteenlopende visies uiteindelijk een weg uit deze complexe materie zal kunnen scheppen.

In deze Spiegelbeeld zijn tevens reacties op het Sai Baba-thema opgenomen van Sonia Bos en aartsengel Michaël.

Wie The Findings wil lezen kan bellen naar Stijn Riemersma 020-4031416, of surfen naar http://www.exbaba.nl

Het adres van de Stichting Sri Sathya Sai Baba-Nederland is, Postbus 2349, 3500 GH Utrecht.

Eventuele reacties kunnen naar ons gestuurd worden: Spiegelbeeld, t.a.v. Alexandra Nagel, Postbus 69, 5580 AB Waalre, of email redactie@spiegelbeeld.nl, maar Spiegelbeeld zal niet meer terugkomen op Sathya Sai Baba in een volgende editie! Wij hebben met deze aflevering onze bijdrage geleverd aan deze discussie en willen het hierbij laten.